| Zagadnienia na egazmin |
| Konkurent- przedsiębiorca, który wprowadza lub może wprowadzać, nabywa lub może nabywać w tym samym czasie towary na rynku właściwym. 16. Scharakteryzuj podmioty konkurencji. 1.Prezes Urzędu- organ administracji rządowej do spraw ochrony konkurencji i konsumentów. Powołany jest w drodze konkursu na 5-letni okres, wykształcenie wyższe, to osoby wyróżniające się wiedzą teoretyczną z zakresu konkurencji i gospodarki rynkowej. Ma centrale w Warszawie a delegaturę w Krakowie. Zajmuje się: nadzoruje wykonanie ustawy, nadzór nad pomocą publiczna, współpraca z Komisją Europejską, tworzy projekty aktów prawnych, opiniuje akty prawne, sprawuje ochronie konsumentów. 2.Rzecznik Praw Konsumentów (miejski lub powiatowy) Powołują go samorządy terytorialne. Reprezentuje on w imieniu samorządu terytorialnego, chroni konsumentów. Musi mieć on wykształcenie wyższe ( prawnicze, ekonomiczne) musi mieć, co najmniej 5 letnia praktykę w zawodzie prawnika lub ekonomisty. Jego zadania to: zapewnia bezpłatne poradnictwo konsumenckie, występuje w sprawach konsumentów, współpracuje z delegaturami i wykonuje inne zadania związane z odrębnymi ustawami. 3.Organizacje Konsumenckie- to organizacje, które maja na celu ochronę interesów konsumenta. Obowiazki, zadania, prawa konsumenckie: prawo do opiniowania aktów prawnych, prawo do realizacji programów edukacyjnych, wykonywanie testów produktów, wydawanie ulotek i broszur informacyjnych, uczestniczenie w pracach normalizujących .4.Rada Dobrych Praktyk Gospodarczych- jej skład to: 5 przedstawicieli biznesu, 5 organizacje konsumentów, 5 środowiska naukowe. Zadania: tworzą politykę ochrony konkurencji, opiniuje akty prawne. 5.Sąd Konkurencji i Konsumentów- mieści się w Warszawie w sądzie okręgowym w ramach wydziału gospodarczego. Zajmuje się: przyjmuje odwołania od decyzji prezesa i zażalenia na postanowieniu prezesa i inne sprawy. 17. Wymień działania prewencyjne w prawie antymonopolowym. Wyróżnia się trzy grupy działań: 1) Informacyjno- Ostrzegawczy: - wydawanie Dziennika Urzędowego -wydawanie materiałów inf. ogólnych i szczegółowych- charakter ogólny, edukacyjny - działalność naukowa - tworzenie programów i planowanie 2) Programowanie( planowanie) 3) Nadzór nad koncentracją przedsiębiorców; a) połączenie dwu lub więcej przedsiębiorców b) przyjęcie przez nabycie akcji, objęcie innych papierów wartościowych lub udziałów, działanie kontrolne c) utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy d) nabycie przez przedsiębiorców opinii mienia innego przedsiębiorcy 18. Wymień stany koncentracyjne, które się zgłasza. Sa to wyjątki w zakresie zgłaszania konkurencji: - obrót na terenie Polski, gdy przekracza 50 mln euro łącznego obrotu, - obrót globalny, gdy przekracza 1 mld euro - w, sytułacji gdy przedsiębiorca działający na terenie RP w żadnych z dwóch poprzedzających lat nie osiągnął obrotu 10 mln euro - dotyczy postępowania upadłościowego- celem jest szybka sprzedaż majątku, a wyjątkiem jest gdy chodzi o konkurenta - wyłączenia związane z ubezpieczaniem wierzytelności -, jeżeli jest to czasowe nabycie przez instytucję finansową 19.Wyłączenia, kiedy nie należy zgłaszać koncentracji. 1.Instytucje finansowe w związku z prowadzonym przez nich obrotem, akcjami i innymi papierami wartościowymi, fundusze inwestycyjne i emerytalne- ze względu na specyficzną pracę 2. Niewielkie przedsiębiorstwa, w których obrót nie przekroczył 10 mln euro działające na terenie Polski. 3.Postępowanie upadłościowe- procedura jest skracana 4.W ramach jednej grupy holdingowej (kapitałowej) 5.Czasowe nabycie w celu zabezpieczenia wierzytelności. 20.Decyzje Prezesa w sprawach koncentracji. 1.Decyzja pozytywna- wyrażenie zgody, gdy konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona; w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku 2.Decyzja negatywna-, gdy konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona 3.Decyzja warunkowa: a) zbycie całości lub części majątku jednego lub kilki przedsiębiorstw b) wyzbycie się kontroli nad przedsiębiorcą c) zbycie określonego pakietu akcji d) udzielenie licencji praw wyłączonych konkurentowi 4.Prezes Urzędu może wyrazić zgodę pomimo istotnego ograniczenia konkurencji, jeżeli jest to uzasadnione: przyczynia się do rozwoju ekonomicznego, technicznego, technicznego także może wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową 5. Decyzja dekoncentracyjna- w terminie od decyzji wyrażającej zgode Prezesa może podjąć działania weryfikacyjne. 21.Porozumienia ograniczające konkurencję. Porozumienie- zakazane są porozumienia, których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym. Przykłady porozumień: - ustalanie bezpośrednio i pośrednio cen sprzedaży towarów, - ustalanie bezpośrednio i pośrednio warunków zakupu, - ograniczenie produkcji - kontrola produkcji, -ograniczenie i kontrolowanie zbytu, - podział rynków zbytu - ograniczenie dostępu do rynku 22.Wyłączenia bagatelne i grupowe. Wyłączenia bagatelne (indywidualne)- porozumienia miedzy konkurentami, których łączny udział w rynku w roku poprzedzającym zawarcie porozumienia nie przekraczał 5 %. Zawierane między przedsiębiorcami działającymi na różnych szczeblach obrotu, których łączny udział w rynku w roku poprzedzającym zawarcie porozumień nie przekracza 10 %. Wyłączenia grupowe- przyczyniają się do polepszania produkcji, dystrybucji, postępowania technicznego lub gospodarczego. Zapewniają nabywcy przynajmniej część korzyści to przesłanki pozytywne, a przesłanki negatywne to: nie nakładają nadmiernych ograniczeń, nie prowadzą do wyeliminowania konkurencji. Ustawodawca polski, aby uniknąć niejasności wydał rozporządzenia, by wskazać, które korzyści ze zwolnień grupowych, szczegółowo je uregulował. Przykłady rozporządzeń grupowych: specjalizacja, badania naukowe, umowy dystrybucyjne, umowy bankowe. Inne elementy, które w rozporządzeniu: zawsze się pokazuje klauzule "czarne i białe", termin obowiązywania- najczęściej jest to 7 lat. 23. Procedura postępowania przed Prezesem. Procedury w postępowaniach: Postępowania przed prezesem urzędu to szczególne postępowanie administracyjne lub w doktrynie określane hybrydowym: - KPC- stosujemy w zakresie dowodów - KPK-, gdy stosujemy przeszukanie Podział postępowania przed prezesa: a) wyjaśniające- (wszczęcie, tylko z urzędu) trwa 30 dni, a w sprawach szczególnie skomplikowanych nie dłużej niż 60 dni, Jakie sprawy: badanie ryku, ustalanie istnienia obowiązku zgłaszania koncentracji, czy nie nastąpiło naruszanie przepisów ustawy np. w zakresie porozumień b) antymonopolowe- dzielą sie na ogólne antymonopolowe: w sprawach praktyk ograniczających konkurencję, w sprawach koncentracji, c) w związku z ochroną zbiorowych interesów konsumentów. 24. Amicus Curia. Amicus Curia- „przyjaciel sądu” Zasada ta polega na tym, że każdy ma prawo do złożenia na piśmie z własnej inicjatywy lub na prośbę prezesa wyjaśnień dotyczących istotnych okoliczności spraw. Każdy ma prawo składania mu na piśmie z własnej inicjatywy na prośbę prezesa wyjaśnień dotyczących istotnych okoliczności sprawy. 25.Postępowanie dumpingowe. Art.1.2.Dumping – sytuacje, gdy cena eksportowa do UE jest niższa od porównywalnej ceny, podobnego produktu w zwykłym obrocie handlowym w kraju wywozu. Ustala się cenę normalną czyli cenę, która uwzględnia wszystkie czynniki związane z wytworzeniem i innymi kosztami produkty np. -koszty transportu, -koszty sprzedaży -koszty walutowe -koszty opakowań -koszty transportu -koszty związane z rabatami 26. Rodzaje, formy zasady procedury pomocy publicznej. Rodzaje pomocy: 1)Pomoc horyzontalna- ma poprawić konkurencyjność w przyszłości ( dla małych i średnich przedsiębiorstw): - ochrona środowiska - rehabilitacja osób niepełnosprawnych - rozwój infrastruktury technicznej - wszelkiego rodzaju szkolenia 2) Pomoc regionalna- przeznaczona jest na wyrównywanie poziomu gospodarczego regionów państw członkowskich, udzielana jest na nowe inwestycje, tworzenie miejsc pracy związanych z tymi inwestycjami oraz nowo utworzonym małym przedsiębiorstwom. 3) Pomoc sektorowa- wyjątki dla sektorów „wrażliwych” ukierunkowane jest na restrukturyzacji przedsiębiorstw i sektorów schyłkowych 4) Restrukturyzacja- plan określający działania mające na celu przywrócenie przedsiębiorcy długookresowego, zdolność do konkurowania na rynku. Charakterystyczne cechy pomocy restrukturyzacji: - stopniowe zmniejszanie - przyspiesza niezbędne zmiany - przywraca długookresowe funkcjonowanie i konkurowanie. 27. Mały i Duży Świadek koronny. Świadek koronny duży- wywodzi się z prawa amerykańskiego, ( jeśli ktoś jako pierwszy złamie prawo milczenia z własnej winy to będzie korzystał z pełnej ochrony). Jeśli ktoś nie może być organizatorem, ale może być uczestnikiem musi przedstawić materiały, które umożliwiają wydanie decyzji, musi przestać działać, musi współpracować, pełne zwolnienie. Świadek koronny mały- nie pełne zwolnienie, może to być organizator, nie musi być pierwszym zgłaszającym, musi dostarczyć istotnych danych, musi zaprzestać działalności. Praktyki ograniczające konkurencję 1. Zakazy porozumień ograniczajacych konkurencję • Których celem lub skutkiem jest wyeliminowanie, ograniczenie lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku właściwym: Ustalanie bezpośrednio lub pośrednio cen i innych warunków zakupu lub sprzedaży Ograniczanie lub kontrolowanie rynków zbytu lub produkcji oraz postępu technicznego lub inwestycji Podział rynku zbytu lub zakupu Stosowanie uciążliwych lub niejednolitych warunków umów • Nie stosuje się: Jeśli porozumienia zawierają konkurenci których łączny udział w rynku 5% Jeśli porozumienia zawierają przedsiębiorcy którzy nie są konkurentami, jeśli udział w rynku któregokolwiek z nich 10% Jeśli te porozumienia przyczyniają się łącznie do: • polepszenia produkcji, dystrybucji towarów lub do postępu technicznego lub gospodarczego; • zapewniają nabywcy lub użytkownikowi odp. część wynikających z porozumień korzyści; • nie nakładają na zainteresowanych przedsiębiorców ograniczeń, które nie są niezbędne do osiągania tych celów; • oraz nie stwarzają tym przedsiebiorcom możliwości wyeliminowania konkurencji na rynku właściwym w zakresie znacznej części określonych towarów. • Cieżar udowodnienia tych okoliczności ciaży na przedsiębiorcy! 2. Zakaz nadużywania pozycji dominującej • Pozycja dominująca: • pozycja przedsiębiorcy, która umożliwia mu zapobieganie skutecznej konkurencji na rynku właściwym przez stworzenie mu możliwości działania w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów • domniemywa się, że przedsiębiorca ma pozycję dominującą, jeżeli jego udział w rynku właściwym przekracza 40% • Pozycja dominująca wiąże się z posiadaniem siły rynkowej w znacznym stopniu – w takim, który umożliwia zachowywanie się w znacznym zakresie niezależnie od konkurentów, kontrahentów oraz konsumentów. • Nadużywanie pozycji dominujacej : • Bezpośrednie lub posrednie narzucanie nieuczciwych cen, w tym cen nadmiernie wygórowanych albo rażąco niskich, odległych terminów płatności lub innych warunków sprzedaży albo zakupu • Ograniczanie produkcji, zbytu lub postępu technicznego ze szkodą dla kontrahentów i konsumentów • Stosowanie uciążliwych lub niejednolitych warunków umów • Czynności prawne będące przejawem nadużywania pozycji dominującej są w całości lub w odpowiedniej części nieważne! Kontrola koncentracji Pojęcie „koncentracja” • Art. 13 ust. 2 uokik Połączenie 2 lub więcej samodzielnych przedsiębiorców Przejęcie bezpośredniej lub pośredniej kontroli nad 1 lub więcej przedsiębiorcami przez 1 lub więcej przedsiębiorców Utworzenie przez przedsiębiorców wspólnego przedsiębiorcy (JV) Nabycie części mienia innego przedsiębiorcy (całości lub części przedsiębiorstwa), jeżeli w którymkolwiek z dwóch ostatnich lat obrotowych generowała ona na terytorium RP obrót przekraczający równowartość 10 mln EUR • Art. 4 pkt 4) uokik – przejęcie kontroli – wszelkie formy bezpośredniego lub pośredniego uzyskania przez przedsiębiorcę uprawnień, które osobno albo łącznie, przy uwzględnieniu wszystkich okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na innego przedsiębiorcę lub przedsiębiorców (…) uprawnienia takie tworzą w szczególności: a) dysponowanie bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, także jako zastawnik albo użytkownik, bądź w zarządzie innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, b) uprawnienie do powoływania lub odwoływania większości członków zarządu lub rady nadzorczej innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), także na podstawie porozumień z innymi osobami, c) członkowie jego zarządu lub rady nadzorczej stanowią więcej niż połowę członków zarządu innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), d) dysponowanie bezpośrednio lub pośrednio większością głosów w spółce osobowej zależnej albo na walnym zgromadzeniu spółdzielni zależnej, także na podstawie porozumień z innymi osobami, e) prawo do całego albo do części mienia innego przedsiębiorcy (przedsiębiorcy zależnego), f) umowa przewidująca zarządzanie innym przedsiębiorcą (przedsiębiorcą zależnym) lub przekazywanie zysku przez takiego przedsiębiorcę; • Przedsiębiorcy bezpośrednio uczestniczący w koncentracji W przypadku przejęcia kontroli - przedsiębiorca przejmujący kontrolę W przypadku łączenia się przedsiębiorstw – wszyscy bezpośrednio łączący się przedsiębiorcy W przypadku JV – wszyscy przedsiębiorcy tworzący nowego przedsiębiorcę W przypadku nabycia przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym – przedsiębiorcę nabywającego mienie • Przedsiębiorcy uczestniczący w koncentracji – Przedsiębiorcy bezpośrednio uczestniczący w koncentracji oraz wszyscy przedsiębiorcy należący do ich grup kapitałowych Zakres obowiązku zgłoszenia koncentracji Prezesowi UOKiK • Art. 13 ust. 1 uokik – przesłanki pozytywne: – Łączny światowy obrót przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym zgłoszenie > 1 mld EUR lub – Łączny obrót na terytorium RP przedsiębiorców uczestniczących w koncentracji w roku obrotowym poprzedzającym zgłoszenie > 50 mln EUR • Art. 14 uokik – (przesłanki negatywne) nie podlega zgłoszeniu zamiar koncentracji: W przypadku przejęcia kontroli - gdy obrót przedsiębiorcy przejmowanego (oraz jego przedsiębiorców zależnych) nie przekroczył na terytorium RP w żadnym z 2 lat obrotowych poprzedzających zgłoszenie 10 mln EUR pomiędzy członkami grupy kapitałowej Polegającej na czasowym nabyciu lub objęciu akcji lub udziałów w celu ich odsprzedaży przez instytucję finansową, której przedmiotem działalności są inwestycje kapitałowe (dodatkowe warunki) Polegającej na czasowym nabyciu (objęciu) akcji lub udziałów w celu zabezpieczenia wierzytelności (dodatkowe warunki) Następującej w toku postępowania upadłościowego, chyba że przejmujący jest konkurentem, lub członkiem grupy kapitałowej, do której należą konkurenci przejmowanego Podmioty zobowiązane do zgłoszenia zamiaru koncentracji • Art. 94 ust. 2 uokik w przypadku łączenia się przedsiębiorstw – zgłoszenie wspólne łączących się przedsiębiorców w przypadku przejęcia kontroli – przejmujący kontrolę w przypadku utworzenia przedsiębiorcy – zgłoszenie wspólne tworzących przedsiębiorców w przypadku nabycia części mienia – nabywający • Art. 94 ust. 3 uokik – W przypadku gdy koncentracji dokonuje przedsiębiorca dominujący za pośrednictwem co najmniej 2 przedsiębiorców zależnych, zgłoszenia dokonuje przedsiębiorca dominujący • Zgłoszenie stanowi wniosek o wszczęcie postępowania antymonopolowego w sprawach koncentracji • Od wniosku (zgłoszenia) uiszcza się opłatę – obecnie 5 tys. zł • Art. 95 ust. 1 – zwrot zgłoszenia – obligatoryjnie – jeśli zgłoszenie nie jest objęte obowiązkiem – fakultatywnie • w terminie 14 dni, jeżeli zgłoszenie nie spełnia warunków, jakim powinno odpowiadać • jeżeli pomimo wezwania zgłaszający zamiar koncentracji nie usuwa wskazanych braków w zgłoszeniu lub uzupełnienia w nim niezbędnych informacji lub nie uzupełnia informacji w wyznaczonym terminie Decyzje w sprawach koncentracji • Art. 18 uokik – decyzja pozytywna – Prezes Urzędu, w drodze decyzji, wydaje zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku • Art. 19 uokik – decyzja warunkowa – zgoda na dokonanie koncentracji, gdy – po spełnieniu przez uczestników określonych warunków, konkurencja na rynku nie zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku – Warunki – Prezes UOKiK może nałożyć obowiązek lub przyjąć zobowiązanie, w szczególności do: • 1) zbycia całości lub części majątku jednego lub kilku przedsiębiorców, • 2) wyzbycia się kontroli nad określonym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami, w szczególności przez zbycie określonego pakietu akcji lub udziałów, lub odwołania z funkcji członka organu zarządzającego lub nadzorczego jednego lub kilku przedsiębiorców, • 3) udzielenia licencji praw wyłącznych konkurentowi • Decyzja określa termin spełnienia warunków oraz nakłada obowiązek informacyjny • Art. 20 ust. 1 uokik – decyzja negatywna – Prezes Urzędu zakazuje, w drodze decyzji, dokonania koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku • Art. 20 ust. 2 uokik – wyjątek – decyzja pozytywna – Prezes Urzędu wydaje, w drodze decyzji, zgodę na dokonanie koncentracji, w wyniku której konkurencja na rynku zostanie istotnie ograniczona, w szczególności przez powstanie lub umocnienie pozycji dominującej na rynku, w przypadku gdy odstąpienie od zakazu koncentracji jest uzasadnione, a w szczególności: • 1) przyczyni się ona do rozwoju ekonomicznego lub postępu technicznego • 2) może ona wywrzeć pozytywny wpływ na gospodarkę narodową • Art. 96 uokik – termin zakończenia postępowania – co do zasady zakończone nie później niż w terminie 2 miesięcy od dnia wszczęcia – do terminu nie wlicza się okresów oczekiwania na dokonanie zgłoszenia przez pozostałych uczestników koncentracji, a także okresów na usunięcie braków lub uzupełnienie informacji, lub ustosunkowanie się do przedstawionych przez Prezesa Urzędu warunków, oraz okresów oczekiwania na uiszczenie opłaty • Art. 97 uokik – klauzula zawieszająca – Obowiązek wstrzymania koncentracji do czasu wydania decyzji lub upływu terminu, w jakim decyzja powinna zostać wydana – Czynność prawna, na podstawie której ma być dokonana koncentracja może być dokonana pod warunkiem, że Prezes UOKiK wyda zgodę na koncentrację Uchylenie decyzji • Art. 21 uokik możliwość uchylenia decyzji pozytywnej lub warunkowej, jeżeli zostały oparte na nierzetelnych informacjach, za które są odpowiedzialni uczestnicy koncentracji, lub jeżeli przedsiębiorcy nie spełniają nałożonych na nich warunków w przypadku uchylenia decyzji Prezes UOKiK orzeka co do istoty sprawy Jeśli koncentracja została już dokonana, a przywrócenie konkurencji na rynku nie jest możliwe w inny sposób, Prezes UOKiK może wydać decyzje: • o podziale połączonego przedsiębiorcy, • zbyciu jego majątku • Zbyciu lub akcji lub udziałów, które zapewniają nad nim kontrolę, • lub rozwiązaniu spółki, nad którą sprawowana jest kontrola wspólna • Przepisy te stosuje się odpowiednio w przypadku niezgłoszenia zamiaru koncentracji oraz w przypadku niewykonania decyzji negatywnej Zakazy praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów Zakazane są praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, czyli godzące w nie bezprawne działanie przedsiębiorcy: Stosowanie postanowień wzorców umów, wpisanych do rejestru postanowień wzorców umów uznanych za niedoswolone Naruszanie obowiązku udzielania konsumentowi rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji Nieuczciwe praktyki rynkowe lub czyny nieuczciwej konkurencji Nie jest zbiorowym interesem konsumentów suma indywidualnych interesów konsumentów |