| zaliczenie |
| WYKŁAD II, 11.12.11. Okres programowania 2007 - 2013 Rozporządzenie 1083 z 2006 roku określiło nowe cele polityki spójności: 1. Konwergencja - to nadal wsparcie dla regionów najuboższych. 2. Konkurencyjność regionalna i zatrudnienie - powstała z połączenia celu 2 i 3 z poprzedniego okresu programowania 3. Europejska Współpraca Terytorialna - to wsparcie w zakresie współpracy przygranicznej, międzyregionalnej i międzynarodowej (w poprzednim okresie programowania był to INTERREG). Ponad 80% wszystkich środków przeznaczono w ramach polityki spójności regionom najuboższym. Ponad 16% to środki dla regionów objętych celem 2. Ok 3% stanowią środki w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej. Regiony objęte celem 1 mogą być objęte celem 3. Regiony objęte celem 2 mogą być objęte celem 3. Warunek jest taki, że może być tylko cel 1 lub tylko 2 i 3, a nie wszystkie cele (1, 2, 3,). Polityka Spójności zyskała nowy charakter. Składała się tylko z dwóch funduszy: 1. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego - fundusz inwestycyjny 2. Europejski Fundusz Społeczny Zakres pomocy nie uległ zmianie w obu funduszach. Pozostawiono nadal w ramach polityki spójności - fundusz spójności. FFOiGR przeniesiono do Wspólnej Polityki Rolnej FIWR przeniesiono do Polityki Rybołówstwa Program rozwoju obszarów wiejskich finansowany jest ze środków Polityki Rolnej. Następuje uproszczenie systemu przekazywania środków. Nowe dokonania programowe: I. na szczeblu wspólnotowym - Strategiczne wytyczne dla wspólnoty (główne cele, które muszą być spełnione przez wspólnotę). Priorytety na lata 2007-2013 - UE przeciwko reszcie świata (rozwój gospodarczy, innowacyjny i nowe miejsca pracy w innowacyjnej gospodarce. Z rozporządzeniu 1083 oprócz celów Polityki Spójności Polska otrzymała duże środki na lata 2007-2013. II. NSRO - Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia - trzeba ocenić stan faktyczny - postawić diagnozę stanu wyjściowego w momencie podpisania tego dokumentu. Po postawieniu diagnozy określamy cel, który musimy osiągnąć do 2013 roku (co, w jaki sposób i za ile). Do każdego celu określamy priorytet: Priorytet I - Gospodarka - największy obszar, np. wprowadzamy nowe technologie, modernizujemy maszyny itp. Priorytet II - Wsparcie zasobów ludzkich, Priorytet III - Infrastruktura (dobre drogi, gospodarka wodno-ściekowa) Priorytet IV - Informatyzacja (rozwój infrastruktury społecznej, kulturalnej, poprawienie bezpieczeństwa) Priorytet V - Zrównoważony rozwój regionów Priorytet VI - Wsparcie dla 5 najbiedniejszych polskich regionów w UE 1. PO Innowacyjna Gospodarka - program o zasięgu krajowym a źródłem finansowania jest EFRR. 2. PO Kapitał Ludzki - źródło finansowania to EFS 3. PO Infrastruktura i Środowisko - źródła finansowania to EFRR i FS 4. 16 RPO - Regionalnych Programów Operacyjnych, źródłem finansowania jest EFRR, około 1/4 wszystkich środków są przeznaczane na realizację tych programów 5. PO Rozwój Polski Wschodniej - źródłem finansowania jest EFRR Wszystkie programy są jedno funduszowe. Wyjątkiem jest PO IŚ gdzie połączono dwa źródła finansowania: EFRR i FS, ponieważ są takie same zasady wydatkowania środków z tych funduszy. Na latach 2007 - 2013 rozporządzenie 1083 wprowadziło pojęcie dużego projektu (jest to projekt o wartości powyżej 50 mln €, a w przypadku projektów z dziedziny ochrony środowiska powyżej 25 mln €. Definicja ta odnosi się do projektów, których źródłami finansowania jest EFRR lub FS. Wszystkie projekty duże podlegają akceptacji przez Komisję Europejską. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia - NSRO Dostępną kwotę środków podzielono pomiędzy PO, a ok. 5% środków zostawiono jako rezerwę. Programy operacyjne podzielono na osie priorytetowe, a osie na poszczególne lata. W nowym okresie programowania obowiązuje zasada: n + 3 w latach 2007 - 2010, n + 2 w latach 2011 - 1013, n - rok 2007 (np. do 31 grudnia 2010 musimy wypłacić 5 mln zł). Rok 2013 jest okresem końcowym i podsumowuje wszystkie środki z okresu 2007 - 2013. Kryteria: * Wartość wypłaconych środków, * Wartość podpisanych umów, (Kryterium dopuszczające) Krajowa Rezerwa Wykonania, KRW - to te ok. 5% środków Akceptacji przez KE podlegają PO i NSRO. Pozostałe są programami krajowymi. Pomoc techniczna nie dotyczy przeciętnych beneficjentów. I. Strategiczne Wytyczne dla Wspólnoty II. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (wymagają akceptacji KE). PO -----> osie priorytetowe -----> podział na lata III. Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych (na szczeblu krajowym) ZASADY WYDATKOWANIA FUNDUSZY UNIJNYCH: 1. Zasada partnerstwa - na każdym etapie programowania wszystkie dokumenty muszą być poddane konsultacjom społecznym oraz istnieje obowiązek powołać ciało społeczne, szeroko reprezentowane przez następujące środowisko: administrację rządową i samorządową, sferę gospodarczą, organizacje pozarządowe, związki zawodowe i wyznaniowe, świat nauki. Ciało to nazwane jest Komitetem Monitorującym (KM). Zadania Komitetu Monitorującego: opiniowanie dokumentów, ustanawianie kryteriów wyboru projektów, analiza i ocena postępu realizacji programów, ocena efektów. 2. Zasada zgodności z zapisami Strategii Lizbońskiej - co najmniej 60% środków w ramach Polityki Spójności powinno być przeznaczanych na realizację takich projektów, które przyczyniają się do osiągnięcia celów określonych w Strategii Lizbońskiej. Na etapie wdrażania rozporządzenia 1083 wydano załącznik w postaci Wykazu Kategorii Interwencji tj. określony typ projektu i przypisana liczba (typ projektu ma swój kod). Wykaz Kategorii Interwencji podzielono jeszcze na 2 grupy: a) kategorie lizbońskie np. autostrady, b) kategorie nie lizbońskie np. drogi powiatowe. np. PO IG: kategorie lizbońskie 98% środków, pomoc techniczna 2%, 16 RPO: kategorie lizbońskie35% środków, kategorie nie lizbońskie 45%. Bez zgody KE nie można przesunąć środków np. ze wsparcia przedsiębiorców na budowę drogi gminnej (z kategorii lizbońskiej na kategorię nie lizbońską nie można) MOŻNA odwrotnie: z kategorii nie lizbońskiej na kategorię lizbońską. Oprócz 5% rezerwy Polskę objęto Funduszem Solidarności i włączono obie kwoty do budżetu. 3. Zasada komplementarności - fundusze zapewniają pomoc, która uzupełnia działania krajowe w tym działania na poziomie regionalnym i lokalnym. 4. Zasada programowania wieloletniego - w oparciu o tą zasadę wszystkie dokumenty programowe opracowywane są na okres 7-letni. Przed rokiem 2000 - dokumenty opracowywano na okres 1 roku. 5. Zasada pomocniczości - wsparcie udzielane jest w takich obszarach, w których kraj członkowski nie jest w stanie samodzielnie rozwiązać swoich problemów. Prawa pozytywne - uprawnienia jednostki do określonych świadczeń Prawa negatywne (wolności) - służą ochronie praw jednostki przed ingerencją ze strony państwa Prawa i wolności osobiste, polityczne. Prawa socjalne, ekonomiczne i kulturalne. 6. Zasada podziału zarządzania - zostały przypisane zasady zarówno dla instytucji na szczeblu unijnym jaki i krajowym. W oparciu o tą zasadę na szczeblu unijnym wyróżniamy instytucje: A. Komisja Europejska - jest to odpowiednik rządu (szczebel wspólnotowy), na czele Komisji stoi przewodniczący - Jose Manuel Barroso. Działa przy pomocy Dyrekcji Generalnej (DG), na której czele stała dawniej Danuta Hubner, obecnie stanowisko to zajmuje Janusz Lewandowski. Za politykę spójności regionalnej bezpośrednio odpowiedzialna jest Dyrekcja ds. rozwoju regionalnego. Zadania KE: zatwierdza programy operacyjne, opiniuje system zarządzania i kontroli ustanowiony przez kraj członkowski, anuluje lub wstrzymuje bieg płatności, analizuje zwroty środków i nieprawidłowości Nieprawidłowość - oznacza naruszenie przepisów prawa wspólnotowego, które skutkuje lub może skutkować pobraniem niezależnych środków ze wspólnego budżetu. Nieprawidłowość ma ogromny związek z pieniądzem. Uchybienie - złe zaksięgowanie B. Europejski Trybunał Obrachunkowy - zadaniem jest kontrolowanie poprawności wydatkowania środków będących w dyspozycji Komisji Europejskiej. C. Europejski Bank Centralny D. OLAF - zajmuje się zwalczaniem nieprawidłowości i nadużyć. Zatrudnieni są pracownicy ze wszystkich krajów Unii Europejskiej. OLAF analizuje media, czyta polską prasę, a w przypadku jakiejś nieprawidłowości informuje dane państwo członkowskie. Naruszenie naprawiane jest przez instytucję krajową pod nadzorem OLAFu. Kolejnym źródłem informacji dla OLAFu są maile, które otrzymują od obywateli. OLAF wkracza przy pomocy służb krajowych do państw członkowskich gdy jest duża zwłoka w załatwieniu danej sprawy np. w Grecji zamiast żywych drzewek oliwkowych sadzone były plastikowe. INSTYTUCJE KRAJOWE W oparciu o rozporządzenie 1083, każdy kraj członkowski ma obowiązek ustanowić system zarządzania i kontroli funduszy UE w skład, którego wchodzą: Instytucje zarządzające (IZ) Instytucje certyfikujące (IC) Instytucja audytowa (IA) Instytucję Zarządzającą sprawuje Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (MRR). IP 1, IP 2 - Instytucje pośredniczące pierwszego i drugiego stopnia Funkcje IP 1 wypełniają właściwe ministerstwa. PO IG - Instytucja pośrednicząca I stopnia. Sprawują ją: - Ministerstwo Gospodarki (MG), - Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (MSWiA) - po zmianie będzie Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji - Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW) MG powołuje instytucję pośredniczącą drugiego stopnia - Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP). W oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych wyznacza Regionalną Instytucję Finansującą (RIF). Na podkarpaciu jest to Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego. Koszty IP finansowane są z PO PT - pomoc techniczna, a koszty RIF z PO IG pomoc techniczna. Tylko w drodze przetargu można podpisać umowę na realizację określonych zadań i zlecić te zadania do realizacji. Zadania Instytucji Zarządzającej (IZ): 1. Przygotowanie PO 2. Negocjowanie programów z KE 3. Opracowanie dokumentu o nazwie Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych 4. Opis systemu zarządzania i kontroli 5. Opracowanie instrukcji wykonawczej, wzorów dokumentów i wytycznych Od 1 - 5 to Programowanie (P) 6. Ogłaszanie naboru wniosków 7. Przyjmowanie i ocena wniosków 8. Podpisywanie umów Od 6 - 8 to Wdrażanie (W) 9. Przyjmowanie wniosków o płatność od beneficjentów 10. Ocena tych wniosków 11. Dokonywanie płatności 12. Kontrola projektów Od 9 - 12 to Płatność (Pł) 13. Sprawozdawczość i monitoring (SiM) 14. Zamykanie programów (Z) IP 1, IP 2 -----> W, Pł, SiM IZ oprócz P i Z kontroluje jeszcze W, Pł, SiM RIF - W, Pł, SiM PARP - kontroluje RIF INSTYTUCJA CERTYFIKUJĄCA (IC): DIC - Departament wydzielony w IC w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego (MRR). DIC pełniąc funkcję IC powołał instytucje pośredniczące tzw. IPOC i rolę tą wypełnia wojewoda. IPOC to instytucja pośrednicząca pierwszego stopnia. AP - Agencja Płatnicza Zadania Instytucji Certyfikującej (IC): 1. Przygotowanie zbiorczej deklaracji i wniosku o płatność do KE. 2. Kontrola instytucji zarządzającej (2x w roku) 3. Opiniowanie dokumentów przygotowywanych przez instytucję zarządzającą. Wyróżniamy 2 rodzaje dokumentów: a) opis systemu zarządzania i kontroli, b) instrukcję wykonawczą INSTYTUCJA AUDYTOWA (IA): To Ministerstwo Finansów i Urzędy Kontroli Skarbowej. Zadania IA: 1. Kontola IC, IZ i Bneficjenta. Tak zbudowany system w oparciu o zapisy rozporządzenia 1083 określany opisem Systemu Zarządzania i Kontroli (SZiK) funduszy UE. Instytucja zarządzająca danym programem ma za zadanie opisać tak przygotowany system zapewniając w nim rozdział funkcji i pomiędzy instytucją zarządzającą, certyfikującą i audytową. Dodatkowo IZ jest zobowiązana zapewnić u siebie rozdział trzech funkcji: a) wdrożeniowej, b) płatniczej, c) kontrolnej. Opis Systemu Zarządzania i Kontroli po przygotowaniu jest przekazywany do Instytucji Certyfikującej celem zaopiniowania. Dodatkowo instytucja audytowa bada czy ten system został wdrożony w życie zarówno w instytucji zarządzającej jak i certyfikującej. Instytucja audytowa wydaje opinię o zgodności systemu z zapisami rozporządzeń Unii Europejskiej, zaś instytucja zarządzająca jest zobowiązana do przekazania Opis Systemu Zarządzania i Kontroli wraz z pinią Instytucji audytowej do Komisji Europejskiej przed pierwszym wnioskiem o płatność i nie później niż 12 miesięcy od daty zatwierdzenia programu operacyjnego. Komisja Europejska dokonuje oceny tak ustanowionego SZiKu w danym państwie członkowskim. Nieprawidłowość - oznacza naruszenie przepisów prawa wspólnotowego, które skutkuje lub może skutkować pobraniem niezależnych środków ze wspólnego budżetu. Nieprawidłowość ma ogromny związek z pieniądzem. W przypadku zidentyfikowania nieprawidłowości Instytucja zarządzająca programem zobowiązana jest do prowadzenia rejestru obciążeń na projekcie w następującym ujęciu: kwoty do odzyskania (powstałą nieprawidłowość, raport jest ostateczny a beneficjent sprawdzony) np. jeśli pomniejszymy wartość dotacji tzn, że zmniejszamy ją o kwoty wycofane. kwoty odzyskane, kwoty wycofane np. z 250 tyś odzyskano kwotę 100 tyś. Sporządzane są raporty o nieprawidłowości. 25% wartości projektu jest zabierane w ramach kary. Uchybienie - złe zaksięgowanie, jeśli np. jeśli wpisano niepełną nazwę projektu lub jego nieprawidłowy numer projektu. |